Sztuka maryjna na Zachodzie

Sztuka chrześcijańska rozwijała się najpierw na Bliskim Wschodzie, w kolebce chrześcijaństwa. Zachód kroczył za Wschodem trochę później, ale w odróżnieniu od Wschodu, gdzie cała sztuka sakralna została opanowana przez ikonografię. Sztuka Zachodu ciągle się różnicowała, według różnych wpływów kulturowych i rozwoju myśli. Pierwsze ślady sztuki chrześcijańskiej, znajdują się w rzymskich katakumbach, wykopanych przez chrześcijan, chroniących się przed cesarskimi prześladowaniami, dekorujących podziemne mury freskami, przedstawiającymi sceny biblijne (1). Poza tym, różne przedmioty wschodniej sztuki chrześcijańskiej, zostały przeniesione na Zachód, przez podróżników powracających z Ziemi Świętej: najczęściej przywożono naczynia do przechowywania wody z Jerozolimy, albo z innych miejsc świętych oraz ozdobne tabliczki z kości słoniowej, które służyły do dekoracji wnętrz. Odnośnie pierwszych, prawdziwych ikon, pojawiły się one w południowych Włoszech, około XIII wieku.

Z 1000 rokiem nowy rozkwit sztuki chrześcijańskiej na Zachodzie

Począwszy od 1000 roku, romańska sztuka chrześcijańska, rozkwitała w architekturze wraz z rozbudową klasztorów i kościołów, gdzie kolorowe ozdoby, płaskorzeźby i rzeźby często przedstawiały Maryję. Katedry w Vézelay, w Marmoutier we Francji, lub Świętego Ambrożego w Mediolanie, są pięknymi perłami tej sztuki. W tej epoce zaczynają powstawać coraz częściej rzeźby maryjne (Dziewica z Rocamadour czy Puy-en-Velay); czarne Madonny (których początki są do dzisiaj mało znane). Od XII wieku, gotycki styl maryjny, ukazujący się w rzeźbach, np. Dziewica z Dzieciątkiem w Notre Dame w Paryżu, rozwija się zwłaszcza w Niemczech z "Pięknymi Madonnami". Styl gotycki, najpierw surowy, od XIII do XIV w. ubogaca się i staje się płomienisty; jest to okres, w którym rozwija się sztuka witrażowa.

Zwrot duchowy w sztuce renesansu

XV wiek, to początek Renesansu i humanizmu, rozwijającego się najpierw we Włoszech, a potem stopniowo w całej Europie. Obraz Dziewicy humanizuje się i osiąga ludzką piękność. Fra Angelico maluje Dziewicę bardzo duchową, ale Filippo Lippi, przywiązuje uwagę do zewnętrznej piękności, gdzie Dziewica wydaje się być księżniczką Renesansu ... Po "Quattrocento à l'italienne" zarysowuje się tendencja reakcji na ekscesy humanizmu; jest to epoka "Kontr-Reformacji" (połowa XVI w.) i sztuki barokowej: Dziewica jest widziana raczej jako Królowa Nieba, potężna Kobieta panująca między Niebem a Ziemią, wspaniała i imponująca, stojąca na postumencie albo na kolumnie, jak w Monachium.

________________

Ekipa MDN